Η επίδραση της κατανάλωσης αναψυκτικών και αλκοολούχων ποτών στη στοματική υγεία

Γράφει ο Δημήτρης Ξανθόπουλος

Η διατήρηση καλής στοματικής υγείας στον 21ο αιώνα είναι αποδεδειγμένη αναγκαιότητα για τη συνολική υγεία του ανθρώπου. Μια πτυχή της στοματικής υγείας που συχνά παραβλέπεται είναι η επίδραση της συχνής κατανάλωσης αναψυκτικών και ποτών, και, ενώ πολλοί άνθρωποι γνωρίζουν τις επιβλαβείς επιπτώσεις των ζαχαρούχων ποτών στα δόντια, υπάρχουν και άλλα που δυνητικά μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τη στοματική υγεία. Στο άρθρο αυτό, θα αναφερθούν οι επιπτώσεις ποικίλων ειδών ροφημάτων στη στοματική υγεία.

Τα ζαχαρούχα ποτά όπως οι σόδες, οι επεξεργασμένοι χυμοί φρούτων και τα ενεργειακά ποτά είναι γνωστά για τις επιβλαβείς επιπτώσεις τους στα δόντια. Αυτά τα ποτά περιέχουν μεγάλη ποσότητα προσθέτων σακχάρων, τα οποία τροφοδοτούν τα βακτήρια στο στόμα. Τα βακτήρια αυτά στη συνέχεια παράγουν οξέα που διαβρώνουν, μέσω της μείωσης του pΗ στη στοματική κοιλότητα, την αδαμαντίνη (σμάλτο) των δοντιών. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο τερηδονικό κίνδυνο, πολυτερηδονισμό ή ακόμη και νόσους των ούλων. Για να μειωθούν αυτοί οι κίνδυνοι, είναι χρήσιμο να περιορίζεται η κατανάλωση ζαχαρούχων ποτών και να αποτελεί συχνότερη επιλογή το νερό ή εναλλακτικές λύσεις χωρίς ζάχαρη, όποτε είναι δυνατόν.

Τα όξινα ποτά, συμπεριλαμβανομένων των χυμών εσπεριδοειδών, των αθλητικών ενεργειακών ποτών και ορισμένων ειδών τσαγιού, μπορούν επίσης να αποτελέσουν απειλή για την υγεία των δοντιών. Το όξινο περιβάλλον οδηγεί σε φθορά του σμάλτου των δοντιών, καθιστώντας τα πιο ευαίσθητα στα ερεθίσματα ή στο σχηματισμό τερηδόνας. Η κατανάλωση όξινων ροφημάτων με μέτρο και το ξέπλυμα με νερό στη συνέχεια μπορεί να βοηθήσει στην ελαχιστοποίηση των βλαβών

Τα αλκοολούχα ποτά, ιδιαίτερα εκείνα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, όπως τα κοκτέιλ και τα γλυκά κρασιά, μπορούν επίσης να συμβάλλουν στο ζήτημα. Το αλκοόλ, πέρα από τις γενικότερες βλάβες στον ανθρώπινο οργανισμό, προκαλεί συνθήκες ξηροστομίας, μειώνοντας την παραγωγή σάλιου, το οποίο δρα σαν ρυθμιστικός παράγοντας του pH και προστατεύει τις των οδοντικές επιφάνειες

Από την άλλη πλευρά, το νερό είναι το καλύτερο ρόφημα για τη διατήρηση της βέλτιστης στοματικής υγείας. Βοηθά στην απομάκρυνση των υπολειμμάτων τροφών και των βακτηρίων, διατηρεί το στόμα ενυδατωμένο και ενθαρρύνει την παραγωγή σάλιου. Η κατανάλωση νερού κατά τη διάρκεια της ημέρας, ειδικά μετά την κατανάλωση όξινων ή ζαχαρούχων ποτών, μπορεί να βοηθήσει στην προστασία των δοντιών και των ούλων.

Στη συνέχεια, προτείνονται  κάποια μέτρα που μπορούν να βοηθήσουν παιδιά και γονείς προκειμένου να μειώσουν τις συνέπειες που προκαλούν η ζάχαρη και τα οξέα που εμπεριέχονται σε όλα τα αναψυκτικά.

1.   Τα αναψυκτικά  να καταναλώνονται με καλαμάκι, έτσι ώστε να αποφεύγεται η άμεση επαφή με τα δόντια

2.   Μετά την κατανάλωση αναψυκτικών, να ξεπλένεται το στόμα με νερό.

3.   Τα αναψυκτικά να καταναλώνονται μαζί με τα κυρίως γεύματα και όχι ενδιάμεσα για να μην μένει για πολλές ώρες όξινο το pH του στόματος

4.   Να αποφεύγεται το βούρτσισμα των δοντιών άμεσα ύστερα από την κατανάλωση αναψυκτικών, αλλά να γίνετια τουλάχιστον 30 λεπτά μετά την κατανάλωση ώστε να έχει γίνει σε μεγάλο βαθμό να έχει αποκατασταθεί η ισορροπία του pH του στόματος.

 Συμπερασματικά, η αυξημένη κατανάλωση αναψυκτικών και αλκοολούχων ποτών μπορεί να επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό τη στοματική υγεία. Ενώ αποδεδειγμένα συμβάλλουν στην ανάπτυξη τερηδόνας, στη διάβρωση και τον αποχρωματισμό των δοντιών, η μείωση στην κατανάλωσή τους, οι προσεκτικές επιλογές ποτών, η ορθή πρακτική χρήσης τουςκαι η υιοθέτηση σωστών συνηθειών στοματικής υγιεινής, μπορούν να προστατεύσουν τα δόντια των ασθενών για πολλά χρόνια.

Βιβλιογραφία:

1.Cheng R, Yang H, Shao M, Hu T, Zhou X. Dental erosion and severe tooth decay related to soft drinks: a case report and literature review. Journal of Zhejiang University SCIENCE B [Internet]. 2009 May;10(5):395–9. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2676420/

2.Valenzuela MJ, Waterhouse B, Aggarwal VR, Bloor K, Doran T. Effect of sugar-sweetened beverages on oral health: a systematic review and meta-analysis. European Journal of Public Health. 2020 Aug 23;31(1):122–9.

3.Pavesi I, Pereira R, Alves D, Henrique F. Consumption of Different Energy Beverages and Oral Health. ScienceDirect. 2019 Jan 1;